Edebi Izlenimcilik Baglaminda Tarasconlu Tartarinden Araba Sevdasina Yansimalar

19. yüzyilin ikinci yarisinin edeb eserlerine ilgi duyanlar, edeb izlenimcilik kavramiyla mutlaka karsilasmistir. Ancak hemen bütün sanat dallarina yansiyan bu akima dair tanimlar oldukca celiskilidir. Güncel elestiri ortaminda da belirsizligini korumaya devam eden ve cogunlukla izlenimci elestiriyle karistirilan edeb izlenimcilik, birkac calisma disinda edeb eserlerin izlenimcilik acisindan degerlendirilmedigi ya da izlenimciligin yerinin henüz tespit edilemedigi Türkce literatürde iyice müphem hale gelir. Ülkemiz teori ve elestiri ortaminda izlenimcilige yeterince yer verilmeyisi, onun önemli bir egilim olarak görülmeyisinden degil, natüralizm ile sembolizm arasindaki ara akim olma konumunun muglakligindan kaynaklanir. Zira ortaya ciktigi zamanlarda natüralizmin sinirlari icinde kaybolmus, sonraki gelisim sürecinde ise sembolizme bulanmis olan izlenimciligin kendine özgü ilke ve yöntemlerini ayiklayip belirginlestirmek oldukca zordur.
Edeb izlenimcilik ile ilgili büyük bir boslugu doldurmayi amaclayan bu kitap hem bicim hem de icerik düzleminde Alphonse Daudetnin Tarasconlu Tartarinini örnekseyen Araba Sevdasinin, empresyonist resmin ilkeleri dogrultusunda yazildigini ortaya koymaktadir. Yazarin ressama, kalemin de fircaya dönüstügü écriture artiste adli bu yazma tarzinda gün isigi romanin odagi haline gelir. Romandaki her ayrinti, isigi alis tarzina göre bicimlenir. Atmosferik kosullar ise roman figürünün yanilsamalarinin esas sebebidir. Isigin dogada yaptigi titresimlere benzer asimetrik ve dalgali etkileri metnin sayfa yüzeyine tasiyan bu yazi stili hem Tarasconlu Tartarinde hem de Araba Sevdasinda bitmemis ifadelere, kesintili cümlelere, tuhaf sözcüklere ve birbiriyle anlamsal iliskisi bulunmayan tutarsiz ve kopuk bir sözdizimine zemin hazirlar. Yogun olarak kullanilan virgüller, noktalar ya da kisa cizgiler ise tuvale gelisigüzel atilan hizli firca darbelerine karsilik gelir. Dilin kurallarini bilincli olarak bozan, dolayisiyla yaziya empresyonist resmin eskiz niteligini kazandiran bu yazis stili, bugüne kadar Türkce literatürde Araba Sevdasinin baskisisinin bilinc akisini vermek amaciyla kullanildigi söylenegelen teknigin aslinda -edeb izlenimcilik kapsaminda- cok farkli bir niyetle uygulandigini acikca göstermektedir.