Türkiyede Yaygin Din Egitimi 1950 Sonrasi

Yakin bir tarihin konu edildigi calismalarda belgelerin yani sira bu tarihin canli taniklarinin da veri toplama sürecine dahil edilmesi konunun daha etrafli bir sekilde anlasilmasi ve daha güvenilir sonuclarin elde edilmesi icin önem arz etmektedir. Literatürde sözlü tarih ismiyle yer alan bu arastirma metodolojisinin tarihi konu edinen farkli bilimsel disiplinler icin kullaniminin giderek yayginlastigini gözlemleyebilmek mümkündür. Cumhuriyet tarihi ve Türkiyedeki din egitiminin seyri özelinde düsünüldügünde günümüz itibariyle bir asirlik süreci geride birakan bir tecrübenin belgeler, resm kararlar, uygulamalar ve akademik calismalarinin yani sira bizatihi tecrübeleri ile henüz hayatta bulunan taniklarinin da mevcut oldugu görülmektedir. Dolayisiyla din egitimi tarihi arastirmalarinda, özellikle Cumhuriyet dönemi din egitimi tecrübesine iliskin satir arasi diye nitelendirilebilecek verileri elde etmek, baska bir bakis acisiyla Cumhuriyet dönemi din egitiminin detaylarina vakif olabilmek amaciyla sözlü tarih yöntemi ile veri elde edip sürece odaklanmanin önem arz ettigi söylenebilir. Bu calismanin amaci dönemi tecrübe eden taniklarin bakis acisiyla Türkiyede 1950lerden 1970lere kadar yaygin din egitimi faaliyetlerinin nasil sürdürüldügünü incelemek ve ortaya koymaktir. Calisma nitel arastirmaya bagli olarak yürütülen bir sözlü tarih calismasidir. Calismanin verileri maksimum ve ölcüt örnekleme tekniklerine uygun olarak Türkiyenin farkli cografyalarindan dönemi tecrübe etmis 14 kisiden toplanmistir. Elde edilen veriler önce kodlanmis daha sonra bu kodlardan temalar üretilmistir. Temalar baglaminda dönemin yaygin din egitimi ile ilgili gelismeleri cami ici din görevliligi, vaazlar, hutbeler, din gün ve geceler ve cami disi Kuran kurslari, din yayincilik yaygin din egitimi olmak üzere iki bölüm halinde ele alinmistir. Ulasilan sonuclara göre dönemin yaygin din egitimi önemli ölcüde 1950 öncesi süreclerin tecrübelerinden beslenerek ilerlemistir. Bununla birlikte anlatilarda ortaya cikan durumun her zaman resm süreclerle örtüsmedigi de tespit edilmistir. Zira yaygin din egitiminin Kuran kurslari gibi kimi uygulamalarinda resm olarak cizilen cerceveye bagli kalinmaya gayret edilmekle birlikte din egitim noktasinda daha fazlasinin yerine getirildigi de bir vakia olarak bu calismada ortaya cikmistir.