Mecellede Havale Akdi

Mecellenin dördüncü kitabinda düzenlenen havale akdi, temelde borcun naklinin Islam hukuku ve devaminda Osmanli uygulamasinda karsimiza cikan seklidir. Isvicre Türk hukukundaki havale usulü ile yapilan ancak nitelik itibariyle Roma Fransiz hukukundaki borc havalesi gibi bir taahhüt havalesi niteligi tasiyan havale kurumu, bu calismada Islam hukukunun birincil kaynaklari isiginda ele alinmis, Mecelle kapsaminda kanunlastirilan hükümleri de ayrica incelenmistir. Osmanli hukuku özellikle XVI. yüzyildan itibaren Hanefi mezhebi icerisinde baskin olarak kabul edilen hukuki görüslere dayanmaktadir. Ancak Mecellenin havale kitabinda birkac hususta bu baskin görüslerden ziyade mezhepte ikincil konumda olan bazi görüsler tercih edilmistir. Tercih edilen bu görüsler ile birlikte bazi noktalarda klasik dönem Osmanli uygulamasindan ayrilan Mecelle, tedvin ettigi maddelerin yürürlüge girmesi ile birlikte uygulanacak hukuk bakimindan havale kurumunun sinirlarini da belirlemistir. Bu nedenle calismamiz, genel olarak Islam hukukunda kabul edilen havale akdinin Mecelle düzenlemesi ile sinirli tutulmustur. Bununla birlikte gerek Roma ve diger Avrupa hukuklari gerek Islam hukukunda Hanefi mezhebi disinda kalan diger fikih mezhepleri tarafindan benimsenen havale usulleri ve hükümleri de incelenerek konuya karsilastirmali bir bakis saglanmaya calisilmistir.