AMISOS SEHRININ TARIHI

Document from the year 2005 in the subject World History - Early and Ancient History, grade: 1, , language: Turkish, abstract: "Gazelon'dan sonra Saramene ve Amisos gelir. Amisos Sinope'den yaklasik 900 Stadion uzakliginda büyük bir sehirdir."1 Strabon (MÖ 63 - MS 19) "büyük" sifatini Karadeniz'in güney kiyisinda sadece Amisos için kullanmiyor, Herakleia'yi da büyük bir sehir olarak aniyor.2 Acaba Pontos/Amaseia'li Grek Cografyaci Strabon'un bazi sehirleri büyük ya da adindan söz ettirebilir olarak tanimlamasi bu yerlerin gerçekten de siradan olmadiklari anlamina mi gelmektedir? "Daha sonra bir körfez takip eder, Kerasus ve Hermonassa'nin, iki önemsiz yerin bulundugu körfez."3
Demek ki bazi yerlesim yerleri herhangi bir önem arzetmemis ise, Strabon bunu tereddütsüz yaziya dökebilmistir; ama altini çizmek gerekir ki yazar burada kendi görüsünü belirtmistir. Sorumuzun cevabini Küçük Asya'nin tamamini gezip tanimis antik yazarin bu cümlesinde bulabilecegimizi rahatlikla düsünebiliriz.4 O halde bölge ehli Strabon'dan cesaretlenerek bugün Samsun adiyla andigimiz antik kent Amisos'u döneminin mühim bir yeri olarak ele aliyor, bu sehri MÖ 71 yilinda III. ve son Mithradat Savasi sirasinda Lucullus5 komutanligindaki Roma ordusu tarafindan isgal edilisine kadar konu ediniyoruz.
[...]
1 Strabon XII 3, 14; Stadion antik Yunan döneminde yarismalarin yapildigi, baslangiçta dikdörtgen daha sonralari yari daire seklinde ve etrafi onbinlerce izleyicinin sigabildigi tribünlerle çevrili bir yerdir, yani stadyumdur. Stadion 600 ayak uzunlugunda olmus, ancak bu temel ölçü yerden yere göre farklilik göstermistir. Uzunluk birimi olarak ortaya çikan "Stadion" bu nedenle 160 ve 210 metre arasinda degismistir. Örnegin Olympia'da 192 metre, Yunan-Roma Stadionu ise 178,6 metredir, Löwe ve Stoll, s. 350; Strabon'un verdigi 900 Stadion 178, 6 m ile hesaplandiginda günümüzün 168 km'lik Samsun-Sinop mesafesine yaklasik bir rakam çikmaktadir.
2 Strabon XII 3, 6; Strabon 17 kitap halinde antik dönem dünyasinin cografyasini yazmistir. Büyük bir gezgin olmasina ragmen eserinde, örnegin Poseidonios'un (yaklasik MÖ 135-51) yazilarindan yaptigi alintilar gibi, birçok kitaptan yararlanmistir. Uzun süre Roma'da yasamis olan Strabon'un MÖ 144 -27 arasi dönemini kapsayan 47 ciltlik tarih eseri kaybolmustur, Löwe ve Stoll, s. 294, 352, 353.
3 Strabon XII 3, 17.