Eskisehir Merkezi Yerli Agzi

Bir ulusun caglar boyunca yasadigi, gelistirdigi, kusaktan kusaga tasidigi kültürel zenginlikler; o ulusun dünyaya bakisini, olaylari algilayisini, bilim ve teknolojide ilerlemesini etkiler. Bu nedenle genclere icinde yasadiklari ulusun dilini, gecmisini ögretmek, bu günü uzak, yakin gecmisle yorumlamak ve onlari gelecege hazirlamak gerekir. Eskisehire ilk yerlesim Tas Cagina kadar uzanir. Tunc Cagindan kalintilar vardir. Ilin cografyasi yerlesmeye uygundur. Ticaret yollari üzerinde oldugundan daha tarih öncesi dönemlerde göc almaya baslamistir. Bu yüzden Anadolu ne kadar kültür mozaigi ise Eskisehir de o kadar kültür mozaigidir. Türkiyede ne kadar etnik cesitlilik varsa hemen hepsinden birkac mozaik tasi Eskisehirde de bulunur. Bu zengin mozaigi barindiran Eskisehirde giyim-kusamdan günlük yasama, gecis dönemleri törenlerinden konusulan agiz özelliklerine kadar tüm kültürel miraslarda dogal olarak cok yönlülük yasanir. Kimi zaman gelenekler aynen korunurken kimi zaman bir diger kültürden etkilenir. Bu cok yönlülük günümüzde hizlanmis ve böyle sürecege de benzemektedir. Sonucta bence, artik Eskisehir mozaigi ebruya dönüsmektedir. Odunpazari, Eskisehirin cekirdegidir. Bu cekirdegin meyvesi Eskisehirdir. Artik Odunpazari yerlileri de Eskisehirin her mahallesinde yasamaktalar. Eskisehir agzini incelemenin amaci, günümüzde unutulmaya yüz tutmus yerlilerin konusma agzini; kiyida, kösede kalan kültür degerlerini kitap sayfalarinda olsun korumaya almaktir. Dil calismalarinda daha cok yazi dilinin ele alinmasini elestiren Dogan Aksan, konusma diline agirlik verilmesini önerir. Her dilin ve bu arada Türkcenin zenginligi, yalnizca yazi dilinde görülen dil özellikleriyle sinirli degildir. Konusma dilinde dilin nice zenginlikleri gizlidir. Egitim, ögretimdeki iyilesmeler, konusma dilindeki bu zenginlikleri her gün biraz daha yok etmektedir. Türkiye Türkcesi agizlarinin zengin ses ve söyleyis özellikleri, dil varliklari arastirilmali, agiz özellikleri üzerlerinde calismalar yapilmali, dilimizin yöresel güzelliginin yaziyla kaliciligi saglanmalidir. Bu bakis acisiyla Eskisehir agizlari da icinde pek cok zenginligi barindirir. Eskisehir Merkezi Yerli Agzi da öyle