Dionysos

Hicbir Yunan tanrisi, Eski Yunan dünyasi sinirlari icindeki Yunanistan ve Italya topraklarinda bulunan eserlerde ve dogal hayatta Dionysos kadar genis bir bicimde yer almaz. Mitsel ve imgesel düzeyde, düssel tecrübede ve ritüel uygulamada Eski Yunanlar yok edilemez yasamin anlamina, bir baska ifadeyle Dionysosun özüne tamamen hakimdiler. Bu calismada taninmis mit uzmani ve tarihci Carl Kerenyi, Dionysos kültünün tarihsel boyutunu Minos kültüründe ortaya cikisindan itibaren irdeler ve Roma Imparatorlugu zamaninda kozmopolit bir nitelik kazanip bir gec antikcag dinine dönüsümüne taniklik etmemizi saglar.
Eski Yunan uygarliginin zengin edebiyat, mitoloji ve arkeoloji malzemelerinden yararlanan Kerenyi, mitsel ögenin birlestirici niteliginin daima altini cizerek Dionysos dinini ortaya koyar. Calismanin icinde Attika ve diger bölgelerdeki kadinlarin gizem kültleri, Delfidaki mistik ayin alani, Atinada düzenlenen Büyük Dionysia senlikleriyle ilgili bilgiler de yer alir. Önce Atina sonra da tüm eski Yunan halkinin tragedyayi ve onun ayrilmaz parcasi Dionysosu kabul edip benimsemeleri tüm kültür tarihinin en büyük mucizesi olarak görülür. Tragedya ve komedya, Dionysos dininin ritüellerinden olgunlasip geliserek tüm insanliga mal olmus olgular olarak kabul edilmekte, Dionysos dini ise Avrupa dinler tarihinde basli basina bir bölüm teskil etmektedir.