Istanbulda Osmanli Saraylarina Dair Düsünceler

Topkapi ve Dolmabahce örnekleri temelinde Sarayin kurumsal olusumu ve mimarisine yansimasi hakkinda kisisel düsüncelerimi ve yorumlarimi iceren bu derlemede,imparatorlugun padisah nezdinde yönetim merkezi ve hanedan ikametgahi olarak mutlakiyet anlayisi ve rasyonalitesi acisindan Osmanli kültürü ve siyasetine uyumunun anlasilmasi amaclanmistir. Bizzat yasadigim, calistigim Topkapi sarayinda cabalarim ve gözlemlerimden kaynaklanan ve özellikle Harem dairesi esasli bu yorumlama denemesinin bilimsel sonuclarla uyumlu olmasini dilerim. Yenicagin baslangicinda stratejik topografyasi ve savunma geregi dünyadaki benzerleri gibi bir kale saray olarak dogan Topkapi Sarayi, yani Saray-i Cedid, uzun yasaminda kale karakterini kaybetmese de rasyonel kurulusu ve islevselligi nedeniyle karizmatik Osmanli sanati ve tarihinin bir özetidir. Hayatli ahsap konut ve sahilhane-yali geleneginin avluyu iki yanda sardigi sahilsaraylarin kagir ve anitsal örnekleri olan basta Dolmabahce ve sonraki kitlesel Beylerbeyi-Ciragan saraylarinin Tanzimat bilinciyle yogun batili mimari ve dekorasyon detaylarina ragmen modern caga basariyla uyarlanisi ile Avrupa yasam ve saray kültürüyle karsilastirilmasi kisisel yorumlarimla ele aliniyor. Kitap, Topkapi Sarayi mimarisi hakkinda genel bilgi iceren bir makaleyle baslayarak Kanuni devrindeki durumuna yer veren calismayla devam eder. Divan-i Hümayun ve Haremdeki Bashaseki ve Sehzadegan dairesi, Sarayin Laleleri ve Osmanli saraylarinda Harem mimarisi adli makalelerden sonra klasik mimari ve yasam kaliplarinin olabildigince korunarak önceleri ahsap, sonra Dolmabahce basta Avrupa tipli kagir Bogazici saraylarina nasil adapte edildigine dair yorumlarimi iceren Dolmabahce Sarayi makalesi ve Avrupa saraylariyla saray gelenegimizin karsilastirildigi Londra ve Osmanli saraylari isimli calisma ile sürerek Osmanli saray cadirlari ve raht hazinesi ile saraylardaki kusluklar konulu makalelerle sonlanir.