Türkiyede Yüksekögretim

Türkiye Cumhuriyetinin bilimsel, laik ve aydinlanmaci ilkelerinin en üst düzeyde hayat buldugu kurumlar üniversitelerdir. Bu anlayisin ilk üniversitesi 1933 yilinda kurulan Istanbul Üniversitesidir. Cumhuriyetin kurulusu ile kurumsal bir yapiya kavusan üniversiteler, bu yönüyle köklü gelenege sahip Batidaki örneklerinden farklidir. Bilimsel anlayisin kökenlerini olusturan Avrupa üniversiteleri, gelenek olusturma ve bilimsellikte öncü olurken Türkiyedeki üniversiteler yenilige ve degisime acik bir yapiya sahip olmustur. Yillar icinde üniversiteler üzerindeki etkiler, kurumsal gelenegin henüz güclenmedigi üniversiteleri olumsuz deneyimlere maruz birakmistir. Osmanli döneminde dinin üniversite üstündeki etkisinin tartisilmasiyla baslayan üniversiteye müdahaleler, farkli bicimlerde hala devam etmektedir. Siyasi iradenin gündelik hesaplar adina akademiyi kullanmasi, asker darbeler, ekonomik dönüsümlerin üniversiteyi teslim almasi gibi etkiler, akademik özerkligin ortadan kalkmasina neden olmaktadir.
Fatma Mizikacinin 2006da UNESCOnun yüksekögretimle ilgili birimi olan UNESCO-CEPES icin yazdigi monografi, bütün bu toplumsal olgulari istatistiksel verileri kullanarak ele aliyor, Türkiyede yüksekögretimin bir bütün olarak kavranabilmesi icin gereken bütün basliklara özce deginmeyi basariyor.
Kitabin üniversiteyi derinlemesine tanimak isteyen okurlar icin pek de hos sayilmayacak bir sürprizi var. 2006daki veriler kullanilarak hazirlanan istatistikler bugün icin güncel olmasa da karsilasilan sorunlar ve yapilan yorumlar ne yazik ki güncel. Gecen süre icinde nicelikteki degisimin nitelige yansimamasi kitabi bugün de gecerli kiliyor.
Türkiyede Yüksekögretim, akademik dünyamizda niceliklerde yasanan degisimlerin olumlu yönde, nitelige de yansimasi yolunda dikkate alinmasi gereken bir cagri.