Orhan Veli Siirinde Özne ve Varolus

Orhan Veli Kanik Cumhuriyet sonrasi Türk Edebiyatina modernist bir acilim getirmistir. Geleneksel siir algisini yiktigi bilinen sairin, özne ve varolus sorunsalini anlamak icin siirlerine felsefi yaklasim ve psikanalitik cözümleme yöntemiyle bakilmistir. Giris bölümünde hayati, sanat anlayisi ve eserleri hakkinda bir önbilgi verildikten sonra birinci bölümde siirlerindeki metafor kullanimi üzerinden yapilacak psikanalitik incelemenin sinirlari cizilmistir. Özne kurulusunda yasanan varolussal sorunsallarin tespit edilebilmesi icin siirsel söylem ifadesinin sinirlari ikinci bölümde cizilmistir. Orhan Veli siirinin toplumsal zeminde bireye bakisini anlayabilmek icin ikinci bölümde aidiyet ve emek kavramlari kullanilarak Marksist elestiri yaklasimi esas alinmistir. Siirlerde bulunan sinifsal yaklasimlar, siniflar arasi mücadeleler, ücretli emek ve mülkiyete bakis, emege yabancilasma ele alinmistir. Besinci bölümde Freudun yol göstericiliginde, siirlerin bir rüya metni gibi ele alinmasiyla bilincaltinin siirlere etkisi incelenmistir. Sairin duygu durumlarinin altinda yatan sebepler metaforlar üzerinden bulunmaya, varolussal sancilarinin temeline inilmeye calisilmistir. Altinci bölümde ise Lacanin bilincdisinda yer alan evreler ve metaforlarin Orhan Veli siirindeki yansimalarina bakilmistir. Özellikle Lacanin tabiriyle bildigi varsayilan özne, ayna evresi, babanin adi, arzu nesnelerinin siirlerde metaforik bir söylemle kullanilmis olmasi calismayi sonuca vardirmis bireyin özne ve varolus sorunsallarinin felsef ve psikolojik temelleri belirlenmistir.