Mirza Sahruh

TIMURUN HÜKÜMDAR OGLU, ULUG BEYIN BABASI MIRZA SAHRUH
Mirza Sahruh; Timurlular devrinin ücüncü hükümdaridir. Timurun oglu olarak sagliginda merkez Herat olmak üzere Horasan bölgesini idare etmistir. Ankara Savasina sol cenah komutani olarak katilmistir. Timur seferdeyken Semerkandin yönetimi ona birakilmistir. Babasinin ölümünden sonra sahneye cikan öteki mirzalarin dirayetsizligi ile saygin beglerin bile Timurun vasiyetine uymayarak kendisini desteklemeleri sayesinde hakimiyet mücadelesi basariyla sonuclanmis, uzun yillar saltanat makaminda kalmistir.
Girdigi bütün savaslardan galip cikan ve ic mücadeleleri sonlandiran Sahruh, Timurlular devletinin 40 yil daha devam etmesini saglamistir. Uzun süren hükümdarliginda ülkenin pek cok merkezinde kültür, sanat ve bilim alaninda önemli gelismeler kaydedilmistir. Tarihciler tarafindan dindar ve baris yanlisi bir hükümdar olarak gösterilen Sahruh; Buhara ve Semerkanddaki önemli din adamlariyla olan iliskisini daima kuvvetli tutarak hükümdarligini saglamlastirmistir. Sefere cikarken ya da avlanma maksadiyla Herattan ayrildiginda mukaddes yerleri daima ziyaret etmis ve oralarda yasayan insanlar tarafindan büyük hürmet görmüstür.
Islam dünyasinda tek bilgin-hükümdar olarak söhret kazanan Sahruhun oglu Ulug Bey de bu döneme renk katan simalardan birisidir. Bu dönemde minyatür ve hat sanatinda Tebrizli Cafer, Giyaseddin Nakkas, Halil Musavvir; mimaride Kivamüddin, musikide Abdülkadir-i Merag, Endicanli Yusuf, tarih yaziminda Hafiz-i Ebr, Serefeddin Ali Yezd ve tezkirelerde sayisi yüzleri asan sairleri ile Herat; ayrica Ulug Beyin baskanliginda Kadizade-i Rum, Giyaseddin Cemsid ve Ali Kuscunun astronomi ve matematik alaninda yürüttügü calismalarla Semerkand; Dogu dünyasini her anlamda zenginlestirmistir. Bu zenginlik bilim dünyasinda Timurlu Rönesansi olarak yorumlanmistir.
Duayen tarihci Prof. Dr. Ismail Akanin Farsca ve Arapca kaynaklari karsilastirarak son derece akici bir üslupla kaleme aldigi Mirza Sahruh; Türk tarihinin her yönden cok zengin bir dönemi olan 15. yüzyila dair rehber kitap niteligi tasiyor.