18. Yüzyilda Osmanli-Prusya Münasebetleri

Politika her seyden evvel, elverisli durumlar yaratmaya calismaktansa, mevcut bu gibi durumlardan istifade etmek sanatidir. Bu yüzden önceden sonu belirsiz olaylar hakkinda ileriye matuf antlasmalar yapmamanizi ve ellerinizi baglamamanizi tavsiye ediyorum. Böylece zaman, yer ve sartlarin el verdigi gibi olaylara müdahale etmeniz, yani bir kelime ile menfaatlerinize göre davranmaniz mümkün olur.
Prusya Krali II. Friedrich
Usta tarihci Prof. Dr. Kemal Beydillinin bu calismasi, docentlik tezi olarak hazirladigi iki kitabinin birlestirilmis, tekrar gözden gecirilmis, yeni bilgilerle takviye edilmis ve genisletilmis halidir.
II. Friedrich devrinde 1740-1786 Avusturya ve Rusyaya karsi amansiz bir mücadele veren ve zor durumda kalan Prusyanin, bu devletleri arka cephelerinden sikistiracak bir kuvvet olarak Osmanli Imparatorlugunu dogal bir müttefik olarak görmesiyle önem kazanan bu münasebet, giderek her iki devletin müsterek komsu ve düsmanlarina karsi ortak bir cephe olusturmasi zorunlulugunun acik bir sekilde belirmesine kadar varan bir gelisme göstermistir. Baslangicta Prusya icin hayat bir zorunluluk haline gelen Türkler ile bir ittifak yapmak ve kurtulusu bir Türk müdahalesinde görmek arzusunun; giderek özellikle 1774 Kücük Kaynarca Antlasmasindan sonra Prusya ile bir ittifak yapmak ve bir Prusya müdahalesini temin ederek, düsmanlarla bas edebilmek amacina dönüsmesi ve böylece münasebetlerdeki karsilikli menfaat dengesinin yer degistirmesi, konuya ayri bir önem kazandirmaktadir.
Cografi konumu itibariyle birbirlerinden cok uzak ve ilgisiz gibi görünen bu iki devletin, müsterek komsu ve düsman karsisinda ortak bir politik davranis ve mukadderat birligi icinde bulunmalari, etkinliklerini yakin zamanlara kadar sürdürecek bir gelismenin ana karakterini olusturuyor.