Cumhuriyet Kurulurken Devletciligin Ayak Izleri

Ilter, kitabini üc yil kadar önce tamamlamisti. Kitabi basima girerken, Ilter aramizdan ayriliyordu. Sunu bilmeliyiz Yazdigi eseri kendi de begenmisti. Kitabi okurken, nicin begendigini daha iyi anlayacagiz.
Ilterin calismasi sunu gösteriyor Cumhuriyet, 20. yüzyilda var olabilmek icin bir yeni baslangictir. Büyük Savasin yasattigi kiyamet ile dünyada eski zamanlarin, köhnemis yapilariyla son buldugunu ve tarihin getirdigi o noktada yeni bir bilinclenme ile yeni bir dönem acabilmenin o anda müstesna bir önem kazandigini milli mücadeleyi yürüten kadrolar saptamislardi. Bu mücadele, kapitülasyonsuz bir ülke kurma asamasina Lozana ve oradan Cumhuriyete erisen bir bütünlük tasiyacakti. Ekonomi, bu bütünlügü güvenceye alacak temel kolonlarin basinda geliyordu ve bizim köylüler ülkemizde geri kalmisligin kalin kabugunu kirarak 20. yüzyilin dünyasinda var olabilmemiz ancak devletci bir akilla mümkündü. Buna, basindan itibaren böyle bakilmistir.
Kisacasi, Ilterin meseleye bir bütünlük icinde yaklasimi, Cumhuriyetcilerin bütünlüge sahip bakisinin da hakkini vererek, onlarin tasarimini dogru kavramasiyla zenginlesti. Bu, kendisine, devletciligi, dünya kapitalizminin inis cikislarina ayarlanmaktan ibaret bir konjonktürel iktisat politikasinin dar sinirlari icine hapsedilemeyecek nitelikte degerlendirmeyi yapma olanagi kazandirdi. Böylece, Cumhuriyetin bu topluma ciddi bir kalite atilimi getirecek devrimci boyutunu, devletcilik tartismasinin merkezine yerlestirdi. Bizler, Ilterin bu yaklasimiyla, devletciligi iktisat politikasi boyutuyla ele aldigimiz zaman, tarihin önemini ve agirligini dogru tartarak analizimize yeni kapilar acma sansina kavusuyoruz.