Ahmet Ferite Mektuplar

Üc Tarz-i Siyaseti iyi bulmamissin da Üc Siyaset demissin, pekala Daha selis fakat dedigin gibi biraz prentieux iddiali. Sen üc siyasetten yalniz birincisi kabil diyorsun. Ben de bilahare görmüs olacagin gibi yalniz birincisi gayr-i kabildir diyorum. Ne kadar taban tabana zit efkar. Lakin birinci kisim makalem sirf tarih idi, ma-vakaayi hikaye idi. Tabii bence dogrusu zannolunan bir nokta-i nazardan bakilarak. Lakin asil kabil-i tatbik olur olan ücüncü makaledir ki onu simdi artik okumussundur ve ancak onu okuduktan sonra öyle bahsedebilecegiz, simdilik kesiyorum. Eger karsilik makale yazarsan elbet hos olur Acele ediyorum degil mi Belki benimkini de derc etmeyecekler. Amma ne beis var; yasasin Sra-yi Ümmet 25 Mart 1904
Türk düsünce tarihinin önemli isimlerinden Yusuf Akcura ile Türkiye Cumhuriyetinin ilk Icisleri Bakani Ahmet Ferit Tek, Kuleli Askeri Lisesinde baslayan samimiyetlerini, Akcuranin vefatina dek sürdürmüs iki yakin dosttur. Birlikte Fizana sürgün edilmisler ve yine birlikte Parise gecerek Ecole Libre des Sciences Politiquesten mezun olmuslardir. Yusuf Akcuranin 1903te Fransadan Rusyaya dönüsüyle yogunlasmaya baslayan mektuplasmalari Akcuranin vefat ettigi 1935e kadar devam etmistir. Hemen her hafta karsilikli yazildigi anlasilan mektuplar gösteriyor ki birbirlerini bu derece seven, saygi duyan iki dost herhalde Türk siyaset ve kültür hayatinda enderdir. Bu mektuplar Yusuf Akcura ve Ahmet Ferit Tekin hayatlarinin karanlikta kalan bazi noktalarinin aydinlatilmasi acisindan önemli oldugu kadar, Rusya Türklerinin 1905 Ihtilali sonrasi giristikleri siyasi mücadelenin tarihinin yazilmasina da mühim katki yapacak niteliktedir. Belki de en önemlisi, nesredildigi günden beri gündemimizi isgal eden Üc Tarz-i Siyasetin yazilis serüveni, Jön Türklerin muhaceretteki mücadeleleri, birbirleriyle olan iliskileri hakkinda da mektuplar sayesinde yeni bilgiler edinecegiz.