Cürüksu ve Batum Notlari - Osmanlinin Kafkaslara Vedasi

Batumda bulusma yerleri kahvehanelerdir. Minyatür kahve fincanlarinin basinda oturan Batumlu siyasetciler bütün önemli sorunlarini konusup karara bagliyorlar. Bu arada bir hayli ilginc bir toplantiya denk geldim. Bejanidze Konaginin önünde, yolun ortasina kücücük, alcacik hasir tabureler atilmis, bu taburelere gayet kerli ferli insanlar oturmus, tabure bulamayanlar ise bunu dert etmeyerek dogrudan yere bagdas kurmuslardi Batumun bu kalburüstü sahsiyetleri muhtemelen baba ocaklarinda kalmakla Türklerin pesinden gidip gitmemeyi tartisiyorlardi. Cürüksu-Batum Notlari, on dokuzuncu yüzyilda A. Frenkelin kaleme aldigi seyahat notlarindan olusur. Bu notlar, son derece kisisel bir tanikligi imledigi gibi tarihsel olarak Batumun Osmanlilar tarafindan Ruslara nasil birakildigini aktaran bir metindir. Kobuletlerin Islami benimsemesi üzerine yasanan degisimlere de odaklanan bu metin, okurlara on dokuzuncu yüzyil Cürüksu ve Batum Bölgesinden bir kesit sunar. Yer yer savruk bir anlatinin hakim oldugu bu metin, resm tarih anlatilarina da alternatif olusturur. Batum ve Cürüksudaki yönetim biciminden yemek ve kiyafet kültürüne, yöre halkiyla Türklerin iliskilerine, Kobuletlerin yasam pratiklerine ve dillerine, egitim hayatina ve alinan vergilere kadar, gündelik hayatin pek cok katmanina deginen bu seyahat notlari hem kisisel hem de toplumsal hafizayi besleyen bir kaynak olarak karsimiza cikar. Ruscadan Türkceye ilk kez cevrilen bu notlari VakifBank Kültür Yayinlari etiketiyle okur ve arastirmacilarin dikkatlerine sunuyoruz.