Köy Enstitülü Bir Sair Mehmet Basaranin Siir Dünyasi

Kirk bin köyün en yoksullarinin birinden geliyordu Basaran. Kendi yagiyla kavrulmus insanlarin sabirli sessizligi hala üzerindeydi.
Basaran siire dersten kacip gelenlerden degildi. Bu tatli belayi basina ne zaman sarmisti bilmem, ama kisa bir zamanda, Almancayi söktürdügü kadar kisa bir zaman da ciraklik devresini gecirmis, sorumsuz sairanelikten dumanli edebiyattan kurtulmustu. Daha yeni sairleri tanimadan, yeni siirin aradigi yalin sözü sezinlemisti Sabahattin Eyuboglu Sair Basaran
Yalin, lirik, toplumcu bir siir. Konularinin köy yasamindan, köyün durumundan alinislari, kirsal görüntüler, bu siirlerin baslica özelliklerinden. Mehmet Basaranin, konusma dilinden kaynaklanan tutkulu bir anlatim tonu var. En önemli temalarindan biri Talip Apaydinin bazi siirlerinde oldugu gibi lirik, yalin bir yasama sevgisi. Türkülerden yararlaniyor. Giderek daha güncel özellikler tasiyan toplumcu bir siire yöneldi. Ataol Behramoglu Son Yüzyil Büyük Türk Siiri Antolojisi
Basarani bundan iki sene evvel 1944te tanimistim. O zamanlar siiri hep eski kaliplar icinde söylüyor, o kaliplarin getirdigi hassasiyetin disina pek cakamiyordu. Iki seneden beri bu esaretten oldukca kurtuldu. Vezinle kafiyenin disinda is sadece siire kaldi. Hazira konmak istemeyen sair, yeni söyleyisler, yeni hassasiyetler aramak zorundadir. Bu arayis onu daha cok ustalastiracak, hassasiyetini daha keskin bir hale getirecektir. Basaranda da böyle oldu. Siirle basbasa kalmak onun hassasiyetini ne kadar bilemis Orhan Veli Kanik Ülkü, Sayi 111 1 Mayis 1946
Bu kitap Köy Enstitülü bir sair olan Mehmet Basaranin siir dünyasina odaklanmaktadir. Edebiyat tarihlerinde yer bulamayan Basaran, arastirmacilar tarafindan tozlu kitap raflarina hapsedilen ve mecmualarin acilmamis sayfalarinda hatirlanmayi bekleyen bir sairdir. Ayni zamanda bir köy cocugu olan Basaran, Köy Enstitüleri ile tanismasiyla baslayan siir hayatini Köy Enstitüleri Dergisi, Yücel, Varlik ve Yeni Ufuklar gibi Cumhuriyet devri Türk siir birikimin önde gelen süreli yayinlarda siirlerini yayimlayarak devam ettirir. Müstakil olarak 12 farkli siir kitabi olan Basaranin siirleri köy gercegini yazinsal dünyaya tasir.
Bu kitabin en büyük özelligi Basaranin sairligi üzerine yapilan ilk calisma olmasidir. Kitapta Basaranin hayatina dair umumi bilgilerin yani sira onun sanat anlayisina odaklanilmakla birlikte Basaranin sairligi ve siirleri detayli bir sekilde incelenmis ve siirlerine analitik bir bakisla yaklasilmistir. Ayrica onun mecmualarda kalan bazi siirleri de okuyucuyla paylasilmistir.