Leibniz Hayati ve Felsefesi

Voltairein Candideinin Dr. Panglossu, Hannoverin Lövenixi Leibniz, Newton ile eszamanli olarak icat ettigi diferansiyel hesapla matematik alaninda cigir acmis bir dahidir. Cagini asan düsünceleriyle uzayin ve zamanin mutlak degil, izaf oldugu fikrini gelistirmesiyle izafiyet teorisinin ve hissedilir olmayan algilar yaklasimiyla da modern bilincalti psikolojisinin temellerini atmistir. Felsef yaklasimiyla ise Fregeden Kripkeye kadar bircok yirminci asir filozofuna ilham vermistir.
Leibnizin felsef sisteminin baslica hedefi ahenktir. Onun felsefesi yalnizca kainatin kurucu ilkesinin ahenk oldugu fikrine dayanmakla kalmaz, belli basli filozoflarin düsüncelerinin bir ahengini kurmayi da hedefler. Leibniz gercekten de birtakim kadim düsünce gelenekleriyle caginin en yenilikci fikirlerinin ayni potada eritildigi bir sistem insa etmeye cabalamistir. Ilk bakista birbiriyle celisik görünen farkli dünya tasavvurlarinin tutarli bir sentezini meydana getirmek, Leibnizin öncelikli amaci olmustur.
Fransiz filozof Emile Boutrouxnun tercümesini sundugumuz metni, Monadologienin 1892 tarihli bir baskisinda yer alan oldukca genis ve titiz bir Leibniz incelemesidir. Boutroux bu metninde, Leibnizin felsefesinin aslina uygun bir tasvirini yapmak gibi cetin bir isin üstesinden ustalikla geliyor. Varlik anlayisindan bilgi teorisine, Tanri anlayisindan etigine, Leibnizin engin düsünce dünyasina giris icin güvenilir bir kroki ciziyor.