Sadik ya da Kader

Aydinlanma Cagi Fr. Le sicle des Lumires 1715-1789 filozoflarindan Voltairein 1745-1746 yillari arasinda kaleme aldigi Sadik ya da Kader ilk kez 1747de Memnon basligiyla Amsterdamda basildi. Ikinci baskisi ise 1748de simdiki yani Zadig ou la Destinée adiyla Pariste yapildi. Fantastikhayal bir Doguda gecen ancak dönemin Fransiz toplumunun acimasiz bir yergisi olan Sadik ya da Kader, mutlu olmak icin her seye sahip oldugunu sanan Babilli zengin ama mütevazi bir gencin; hos tabiatli, yakisikli, egitimli, saf ve iyi kalpli Sadikin hikayesidir. Voltaire Sadik ya da Kaderi, Alman filozof Leibnizin Essais de Théodicée Din Üzerine Denemeler adli eserinde ortaya koydugu ve kisaca Tanri dünyayi ve icindeki her seyi mümkün olan en iyi sekilde yaratmistir. Kötülük mevcuttur ancak sonsuz bir iyilikle dengelenmistir. seklinde özetlenebilen iyimserlik felsefesine Fr. lOptimisme itiraz etmek icin kaleme almistir. Leibniz Denemelerde üc tür kötülükten bahseder metafizik kötülük insanin kusurlari, bedenselmaddi kötülük cekilen acilar ve manevi kötülük günahlar. Sadik ya da Kaderde metafizik ve manevi kötülük, on iki yil sonra cikan Voltairein basyapiti Candide ya da Iyimserlik Candide ou lOptimisme, 1759te ise özellikle maddi kötülük gözler önüne serilir. Zerdüst Peygamberin Iyilik Ahura MazdaSpenta Mainyu Kutsal Ruh ve Kötülük EhrimenAngra Mainyu Kötü Ruh karsitligina dayanan ikicidüalist ilkeleriyle desteklenen teolojik ve felsefi bir savin tekdüzeliginin imgelem gücü, öykülemenin cesitliligi ve kaba güldürüsüyle akici bir anlatiya dönüstügü Sadik ya da Kader Voltairein en cok okunan felsefi öykülerinden biridir. Yakup Yasa tarafindan titizce yapilan ve bircok aciklayici bilgi ve görselin de yer aldigi bu ceviri hem okurlara din ve felsefi bir yani da olan Sadik ya da Kaderi öykü tadinda okuma imkani sunacak hem de Voltaire üzerinde calisanlara önemli bir rehber olacaktir.