Anlasilmayan Insan

Anlasilmayan Insan 3. Baskisinda Ayrikotu Kitapta.
Babam beni köle olarak sattigi zaman 12 yasindaydim. Bir pilic, yahut bir köpek enigi veya bir sipa gibi, pazara cikarildim. Bunun icin sikayetci oldugum sanilmasin, hayir Babam buna aglaya aglaya razi olmustu.
Oturdugumuz yer Dogu Roma Imparatorlugunun Trakya Eyaletindeydi. Hükümetin vergi icin durmadan sikistirdigi günlerdi. Bu sirada Hunlara ödenecek vergiyi halkin sirtindan cikarmayi adet edinmislerdi. Zaten bütün dünya Hunlarin adiyla calkalaniyordu.
Hunlarin torunlari Macarlar, bu kardes halk, klasik edebi eserleriyle Ayrikotu Kitap etiketiyle sira sira diziliyor. Tarihi roman okumayi sevenler, gelin bu kez bir büyük Macar romancinin gözünden cok cok öncelere gidelim. Ancak cografya tanidik Trakya. Devletler tanidik Bizans ve Hunlar. Hikaye ise cok siradisi. Hayatina özgür baslayip köle olarak satilan bir cocuk ve onun adim adim bu karmasik siyasi iklimde, kendini yokluktan kurtarma mücadelesi.
Anlasilmayan Insan, editörlerimizi önce adiyla cezbetmisti. Ne de olsa hepimiz bir miktar bu sikintiyi cekeriz. Peki metin; öyle akici, öyle ustaca kurgulanmis ki güclü bir nehir gibi, önüne cikani ardina katip, akip gidiyor. Üstelik okurun zihninde yeni tarihsel insalara olanak veriyor, okurun tarihsel imgeleminin sinirlarini zorluyor.
Ertesi sabah Atillanin borazan basi Kaszon, kral sarayinin kulesinde göründü. Büyük, fildisi borusunu kaldirarak ufuklarda akisler uyandiran hareket isaretini verdi. Sanki binlerce boru bu sesle uyanmis, yer gök boru sesleriyle cinlamisti. Zurnali calgi takimlari da boru sesine katilmis, hepsi bir agizdan caliyordu. Sehir boru ve calgi sesleriyle inliyordu.
Géza Grdonyi 1863-1922
Macaristan edebiyat tarihinde en önemli roman yazarlari arasinda yer alan Géza Grdonyi, eserlerinde 19. yüzyilin romantik tarzini 20. yüzyilin realist yazi stiliyle karistirip özel bir dille hikayelerini önümüze sürüyor. Ögretmenlik okulundan mezun oldu ve birkac yilligina ögretmen ve Katolik koro sefi olarak calisti. Grdonyinin yazarlik kariyeri, 1880lerin ortalarinda dergiler ve gazeteler icin yazdiginda basladi. Ilk basarisi köy yasamindan kisa hikayeler iceren ve hiciv niteliginde olan SGöre Gbor ki daha sonra bu eserini reddetmistir. Ayni yüzyil icerisinde, tarihi temalar hakkinda yazilar yazmaya basladi ve iyi roman serileri cikardi. Anlasilmayan Insan disindaki en meshur kitabi Egri Yildizlari, Erdal Salikoglunun cevirisi ile Türkce olarak da mevcuttur. 1897de annesiyle birlikte Egere bugünkü Kuzey Macaristan tasindi ve ölene kadar orada yasadi. Ayrica oraya mezarinin üstünde Csak a teste Sadece Bedeni yazili yazitiyla gömüldü. Yasadigi ve eserlerinin cogunu yazdigi evi, simdi bir müze olarak koruma altina alinmistir.