Piyesler

Recazade Mahmut Ekremin Bütün Eserlerinin dördüncü cildi, onun piyeslerini iceriyor. Edeb hayatinda siirin ardindan en cok eser verdigi tür tiyatro olan Recazade Ekremin dört piyesi vardir. Bunlar Afife Anjelik 1870, Atala 1873, Vuslat 1874 ve Cok Bilen Cok Yanilir 1916 adlarini tasiyor. Afife Anjelikin yayim tarihi, Recazade Ekremin edeb faaliyete tiyatro ile bas ladigini göstermektedir. Dolayisiyla, kronolojik bakimdan siirden daha önce olsa da onun kurmaca külliyatindaki niceliksel öncelik siire aittir. Üstelik, o, birkac yil icinde yazip yayimladigi oyunlarinin ardindan yönünü siire cevirecek ve o türdeki eserleriyle ün kazanacaktir. Hazirladigimiz külliyatin düzenlemesini yaparken tiyatroyu bu gerekceyle dördüncü cilde birakmayi tercih ettik.Recazade Ekremin piyeslerini kaynaklari acisindan iki gruba ayirmak mümkündür. Ilk iki oyunu, batili son ikisi ise yerli özellikler tasir. Belki ikinci grubu da kendi icinde ayirabiliriz cünkü, Vuslat, bütünüyle Istanbul merkezliyken, Cok Bilen Cok Yanilir, daha dogudan, ortadogu cografyasinda temel bulmus Binbir Gündüz Hikayelerinden güclü esintiler tasimaktadir. Bu ayristirmadan, Recazade Ekremin, tiyatro türündeki eserlerinde yabanci bati kökenli bir beslenmeden yerli dogulu bir temele yöneldigini belirtmek mümkündür. Yerele dönüs, tiyatrolarinin diline de yansimistir. Yazar, birkac yil icinde art arda kaleme aldigi bu oyunlarda giderek sadelesen ve hatta halk agzina yakinlasan bir dil kullanmistir. Bu noktada aykiri bir durumun varligi dikkat cekiyor. Piyes yazari Ekrem, batili metinlerden dogulu kaynaklara dönerken sair Ekrem ise yerli, dogulu bir noktadan batili bir estetik poetik anlayisa ulasmistir. Piyes yazari Recazade Ekrem, 1870 yilinda ilk oyununu tamamen yabanci bir kurmaca ortamda örerken ayni sirada yazdigi siirleri sadece bir yil sonra, Nagme-i Seher adli ilk kitabinda, tam bir Divan sairi edasiyla tedvin edecektir.Reczade Ekremin piyesleri, icinde benim de bulundugum bir ekip tarafindan hazirlanan ve sadece kurmaca eserlerle sinirli kalan ilk külliyatin icinde de yer bularak yayimlanmisti Bütün Eserleri, C.1, haz. Ismail Parlatir, Nurullah Cetin, Hakan Sazyek, MEB Yayinlari, Istanbul, 1997. Yeni külliyati hazirlarken bizzat özgün metinleri temel aldigimizi belirtmek isteriz. Bu baglamda ilk külliyatla da karsilastirma yaparak kimi eksiklikleri ve birkac yanlis okumayi da giderme imkani bulduk.Recazade Ekremin, siir kitaplarindaki görsellik titizligini oyunlarinda bulmak güc. Bunda onlarin basildigi onyilin teknik imkanlarinin büyük rolü olsa gerek. Dolayisiyla, bir sonraki onyilda biraz daha yetkinlesen basim gereclerinin söz gelimi Zemzemelere nasil yansidigini biliyoruz. Oysa piyesleri siradan bir mizanpajla ve degisik sayfa düzeniyle basilmis. Biz de onlarin ilk basimlarindaki özgün bicim özelliklerini koruduk. Bir baska deyisle, oyunlar arasinda sayfa düzeni bakimindan farklilik olmasi, özgün metinlerin sayfa düzenine sadik kalma tutumumuzdan kaynaklanmaktadir. Ancak, metinlerdeki imla isaretleri üzerinde az da olsa tasarrufta bulunmak zorunda kaldik.Recazade Mahmut Ekrem külliyatinin bu cildini, bir önceki ciltten yaklasik bir yil sonra cikarabiliyor olmamiz -bilinen ve bilinmeyen kosullar altinda- mutluluk verici. Izleyen ciltte Üstadin hikayeleri ve romani altinci ciltte cevirileri, makaleleri ve mektuplari yer alacak. Külliyatin son cildi, Talim-i Edebiyati barindiracak. Hayatin da bu planimizi destekleyecegini ümit ediyoruz.Kitaptaki konularin ana basliklariAfife Anjelik Atala Vuslat Havada Carpisan Sesler Cok Bilen Cok Yanilir