Katip Bartleby

Herman Melville 1819-1891 Amerikan edebiyatinin en büyük yazarlarindan biridir. Kücük yasta calismak zorunda kaldi, dört yilini denizlerde gecirdi. Bu tecrübesi tüm eserlerine, özellikle de en büyük eseri sayilan Moby Dicke yansidi. Moby Dick, Katip Bartleby, Benito Cereno, Billy Budd gibi bugün hepsi birer klasik olan eserler vermesine ragmen yasarken pek ilgi görmeyen Melville, yirminci yüzyilin ilk yarisinda adeta yeniden kesfedildi. Ilk kez 1853 yilinda Putnams Monthly Magazinede tefrika edilen Katip Bartleby, 1856da Piazza Tales adli hikaye kitabinda yayimlanmistir. Melville bu kisa ama carpici hikayesinde en iyi hayat en kolay hayattir inancina derinden bagli bir Wall-Street avukatinin, yapmamayi tercih eden Bartlebyyi ise almasiyla bu inancinin ve hayatinin temellerinden sarsilmasini anlatir. Yirminci yüzyil edebiyatini derinden etkileyen Bartleby dünya edebiyatinin simge karakterlerinden biri, hayata karsi takinilan alabildigine net bir tavrin ismidir. Katip Bartleby bir reddedisin, bir direnisin, nihayet insanin kendisi olarak kalma iradesinin ölümsüz simgesidir.