Tanzimat Döneminde Bürokrasi ve Egitim

Bu calisma Osmanli Devletinde Tanzimat döneminde ortaya cikan egitimsel degisim ve yeniliklerde bürokrasinin etkisini ele almaktadir. Osmanli Devletinin kurulmasindan kisa süre sonra olusturulan bürokrasi toplumun gelisiminde özellikle egitim kurumlarinin olusturulmasinda ve geleceginin bicimlenmesinde önemli rol oynamistir. Tanzimat döneminde bürokratlarin etkisi daha fazla olmustur. Osmanli toplumunda Tanzimat dönemi bürokratlarinin egitime olan etkisini algilayabilmek icin bürokrasinin tarihsel olusum, islevi ve calismasi ile devlet mekanizmasiyla baglantilarini cözümlemek gerekir. Egitim sistemimizin özellikle Tanzimattan Cumhuriyet döneminde yasadigi dönüsümlerin tarihsel kökenlerini ortaya koyarak Tanzimat bürokrasisinin etkilerini belirlemek bu calismanin hedeflerinden birisidir. Osmanli bürokrasisi yönetici destekli ya da yönetici bürokrat biciminde toplumda karsilik bulmus ayni zamanda askeri destekle varligini sürdürebilmistir. Dogal olarak bu durum toplumda sorun meydana getirmistir. Geleneksel ile modern anlayisin yan yana gitmesi yenilik ve düzenlemelerin iki yönlü ilerlemesini saglamistir. Birincisi yasal-rasyonel digeri ise geleneksel anlayistir. Bu durum toplumda eski ile yeninin yan yana gitmesine ve modern ile gelenekselin catismasina yol acmistir. Bürokratlar devletin kurumsal yapisina önemli degisiklikleri uyarlama konusunda oldukca israrli davranmislardir. Tanzimat bürokratlari daha önceki bürokratlara göre toplumda daha aktif rol oynamislar itaat ve sadakate bagli görev anlayisindan cok üst siyasi otoriteyi yönlendirmislerdir. Bürokratik araclari toplumun degisimini amaclamis Osmanli toplumunda güclü bir merkeziyetciligin dogmasina da öncülük etmis bizzat bu merkeziyetci yönetimi sevk ve idare etmislerdir. Osmanli bürokrasisi olusurken tipki diger monarsi ya da mutlak rejimlerde oldugu gibi kendisi devlet olan hükümdarin temsilcileri olarak göreve baslamislardir. Bu anlamda Osmanli Devletinde egitimin modernlesmesi ya da degisimi bürokratlarin degisimiyle paralel ilerlemistir. Osmanli Devletinde özellikle Tanzimat dönemi bürokratlarinin egitimi nasil dönüstürdüklerine iliskin veriler birinci elden kanitlara dayali olarak incelenmis ve egitimsel dönüsümün arka plani eserde derinlemesine incelenmistir. Bu acidan önemli bir bosluk giderilmistir.