Darüssaade Agasi

Jane Hathaway, adeta tarihin karanligindan kurtardigi Darüssaade agalarinin yürüttükleri faaliyetlerin cok farkli alanlari ve cografyalari kapsadigini, yalniz merkezleri sayilabilecek Istanbul ve Kahireyle sinirli kalmadigini gösteriyor. Caroline Finkel Hathawayin bu kapsamli ve büyüleyici calismasi, hadimlarin Dogu Afrikadan Osmanli sarayina nasil bir yolculukla geldiklerini, padisahlarin ve saraylilarin onlari farkli farkli nedenlerle en yüksek konumlara nasil cikarttiklarini veya bir anda nasil yok ettiklerini gösteriyor. Yazar, bu kitapta, iradeleri disinda getirildikleri, asina olmadiklari bir dünyada kendilerine bir yer edinmeye calisan gercek insanlari cikariyor okurun karsisina. Suraiya Faroqhi Kitapta, Darüssaade agaligi makaminin Istanbul ve Misirdaki iktidar üslerini kullanip 17. ve 18. yüzyillarda gücünün zirvesine ulastigi ve 19. yüzyilin reform döneminde etkisini yitirdigi carpici bir tarihsel degisim öyküsüyle karsilasiyoruz. Kimileri sadrazamla nüfuz rekabetine girebilen cok canli kahramanlar var bu öyküde. Leslie P. Peirce Osmanli sarayinda darüssaade agasi veya diger adiyla kizlar agasi, bircok celiskiyi sahsinda cisimlestiren bir figürdü. Afrikadan getirilmis, hadim edilmis bir köleydi; asil ailesiyle baglari tamamen koparilmisti, kendi ailesini kurmasi söz konusu degildi. Buna karsilik, Osmanli hanedan ailesinin cok yakinina, mahrem dünyasina girmisti ve o ailenin fertleriyle ic ice yasiyordu Padisaha kiz veya erkek evladinin dogdugu müjdesini getiren, sehzadelerin egitimiyle ilgilenen veya padisaha annesinin ölüm haberini veren oydu. Bu konumu sayesinde Osmanli sarayinda son derece etkili, yeri geldiginde sadrazamlarla rekabete girebilen bir güc odagi haline gelmisti. Jane Hathaway, Darüssaade Agasi. Osmanli Sarayinda Afrikali Bir Güc Odagi nda, bu makami ve üc yüz yili asan bir zaman dilimi boyunca bu makamda bulunanlari mercek altina aliyor, 17. ve 18. yüzyillarin krizlerinden 19. yüzyilin reformlarina uzanan sürecte meydana gelen dönüsümlerin etkisiyle Darüssaade agaliginin ne gibi degisimler gecirdigini anlatirken Osmanli sarayindaki ve dünyasindaki derin dönüsümü de gözler önüne seriyor.