Kadinlarin Kölelestirilmesi

John Stuart Millin, bir cinsiyetin digerine olan bagimliligi üzerine, esi Harriet Taylor Mill ile birlikte gelistirdigi düsüncelerin bir ürünü olan ve esinin ölümünden sonra kizi Helen Taylorin destegiyle tamamladigi Kadinlarin Kölelestirilmesi The Subjection of Women 1869, yayimlandigi tarihsel baglam icinde, Avrupanin geleneksel siyasi, hukuki, ekonomik ve ahlaki sistemi icin hakaret dolu bir saldiri olarak görülmesine yol acacak kadar radikal savlara sahipti. Yine de, XXI. yüzyilin dünyasi acisindan yazarin üzerinde durdugu meselelerde kadinlarin yasal haklarinin IXX. yüzyila kiyasla genel olarak iyilestirilmis olmasi, elimizdeki metni eskimis archaic kilmaz.
Tam tersine, kadinlarin erkeklere olan bagimliliginin, dogrudan zor yasasindan law of force kaynaklaniyor olmasindan hareketle modern dünyanin temel nitelikleri icin söz konusu ilkeyi tarihsel bir celiski olarak tahlil eden bu metin, yalnizca siyasal felsefenin ic tartismalari icin bir kaynak olmakla kalmaz; ayni zamanda, kadin meselesi hakkinda kaleme alinmis ilk metinlerden biri olma niteliginin yaninda, günümüzün temel bircok meselesi hakkinda hassas bir Aydinlanmaci felsefe sunar; fakat elimizdeki metin, yazarin siyasal felsefesinin sahip oldugu tüm duyarligina ragmen, sonuna kadar elestiriye aciktir. Zira yazar, ait oldugu dönemin ve toplumsal sinifin önyargi ve cikarlarindan azade degildir.
Millin, Hristiyan ahlakinin elestirisi konusundaki sessizligi, aciktan benimsenen oryantalist bir bakis acisiyla gecistirilir. Benzer bir sekilde, faydacilik ilkesi ile beraber Aydinlanmaci siyasal felsefenin ilerlemeci tarihsel bakis acisi, metnin tüm kuramsal yapisini olusturur. Diger taraftan, Millin kadinlarin özgürlestirilmesi projesi, aslen mülkiyet sahibi siniflari kapsiyor gözükmektedir. Her ne olursa olsun, Millin Kadinlarin Kölelestirilmesi adli eserinin gec de olsa Türkceye kazandirilmasi, hem genel olarak siyasal düsünce disiplini hem de özel olarak kadin meselesi konusundaki mevcut yazina yapilmis esasli bir katkidir.