Abdülhamid Han Devrinde Yadigar-i Macaristan

Cikardigi mizah gazetesinden dolayi daha cok Caylak Tevfik olarak bilinen Mehmed Tevfik Beyin bu eseri, hem II. Abdülhamid Hanin saltanatinin baslangicinda vuku bulan Osmanli-Sirp Harbindeki Aleksinac Zaferini tebrik hem de 1848 Macar Ihtilali sonrasi meydana gelen Osmanli-Macar dostlugunu pekistirmek icin Dersaadete gelen Macar heyetinin ziyaretine karsilik verilmek üzere Meclis-i Mebusan tarafindan intihap olunan heyetin resm bir sekilde Macaristana gerceklestirdigi iade-i ziyaretin anlatildigi bir seyahatnamedir. Heyetteki tek gazeteci olmasindan dolayi ziyareti neredeyse gün gün anlatan Tevfik Bey, basta seyahatnamesini Basrette imzasiz olarak tefrikaya baslamis, ancak ne yazik ki tefrika yarim kalmistir. Ardindan seyahatnamesini daha da mufassal hale getirerek ziyaretten yaklasik dört ay sonra nesretmistir. Iade-i ziyaret her iki taraf icin de güzel gecmis olup heyetimiz Macaristandan gayet memnun ayrilmistir. Daha ziyaret esnasindaki memnuniyeti göstermesi acisindan heyet azalari her durakta, her kasabada ve her sehirde Macarlarin hüsn-i teveccühlerine, kabullerine, ikramlarina ve izhar ettikleri kalb sevgiyle muhabbete o kadar sasirip sevinmislerdir ki bazen saskinliklarindan konusamamislar bazen de sevinclerinden gözyasi dökmüslerdir