El-Fihrist

Muhammed b. Ishak en-Nedmin v.380990 el-Fihrist adini tasiyan bu eseri, Islam kültür tarihinin ilk dört asrina isik tutan essiz bir kitaptir. Bunun en acik delili Flügelin el-Fihrist üzerinde 20 yil calismis olmasi 1850-1870, V. Polosinin onu doktora konusu yapmasi ve D. Bayardin onu Ingilizceye New York & London 1970 cevirmis olmasidir. Öte yandan el-Fihristin Almancasi Leibzig 1872 yayinlandiktan 3-4 sene sonra 1876 modern kütüphaneciligin babasi sayilan Melvil Dewey 1851-1931 dünyaca ünlü Onlu Kütüphane Sistemini yayinlamistir. Buradan hareketle, Dewey, bu sistemini el-Fihristin Onlu Sistemine borcludur denebilecegi ve bu eserin onun temel düsünceleri üzerinde ilham verici bicimde tesir ettigi düsünülmektedir.
Islam dünyasinda rical ve müellefat hakkinda bilgi veren veya eser yazar her müellif Yakt el-Hamev, Ibnun-Neccar, el-Merzuban, Ibn Hacer, H. Zeheb, C. el-Kift, Ibn Kutlboga, Ibn Hallikan, Safed, Katip Celebi, Ismail Pasa, Zirikl, R. Kehhale, Brockelmann, M. Berthelot, S. Hunke, F. Sezgin vd., mesrebi ve mezhebi ne olursa olsun, mutlaka el-Fihriste dayanmistir. Tarih, Edebiyat, Sarf-Nahiv, Fikih, Siyer, Kelam, Tip ve Felsefe gibi her ilmi disiplin, en-Nedmin verdigi bilgilerden istifade etmistir. Bu acidan el-Fihrist, bir merciden daha cok bir masdar, bir kaynaktan cok kaynaklarin kaynagi olarak degerlendirilebilir. Böyle bir eserin Türkcesinin Almancasindan 145 yil sonra cikmis olmasi kültür tarihimiz acisindan büyük bir ayip sayilmaz mi