Önderlerimiz 28 - Ibn Sad

Hocasi Vakidye ö. 207823 olan uzun süreli mülazemeti dolayisiyla Katibül-Vakid diye bilinen Ibn Sad ö. 230845 siyer, hadis ve nesep ilimlerinde önemli bir birikime sahipti. O, Islam ilim geleneginde tabakat türünün en eski örneklerinden biri olan Kitabüt-Tabakatil-kebrin müellifidir. Kitabin ilk kismi Hz. Peygamberin s.a.s. siyerini ele almaktadir. Diger bölümler sahabeden baslayarak Ibn Sadin vefat tarihine kadar yasamis olan ilim erbabinin biyografilerini icermektedir. Müellif, nesep ilmine olan hakimiyetini kitabina yansitmis; özellikle verdigi uzun listeler bu hususu desteklemektedir. Ibn Sad, muhaddis olmasi sebebiyle kitabindaki rivayetleri isnadli bir sekilde vermistir. Bunun yaninda sayisi cok olmamakla birlikte cerh-tadile dair görüslerini de zikretmistir. Dolayisiyla Ibn Sadin eseri sadece bir siyer-tabakat kitabi degil; hadis, nesep, tefsir ve fikih ilimlerine dair önemli bilgiler iceren kiymetli bir teliftir. Ibn Sadin eserinin bir diger özelligi, ele aldigi dönemin sosyal ve toplumsal yapisina dair de önemli bilgiler icermesidir. Bu durum tabakat, rical veya tarih kitabi denilen ve ravilerin biyografilerine tahsis edilmis eserlerin yazildiklari dönemin yapisini anlamak icin cok önemli kaynaklar oldugunu ortaya koymaktadir. Özellikle isnadin satir aralarina serpistirilmis olan bilgilerin tahlil edilerek baglamina yerlestirilmesi Islam ilimler tarihini anlamak acisindan önemli bir boslugu dolduracaktir. Dolayisiyla basta calismamizin konusu olan Ibn Sadin Kitabüt-Tabakatil-kebr adli eseri olmak üzere diger eserlerin bu acidan ele alinmasi önem arz etmektedir.