Kurani ve Akli Düsünme Sürecleri

Kuranda düsünmeye davet eden sürecler ve bu süreclerin türevleri cok olmakla birlikte bu kavramlarin klasik ve Kuran anlamlari, Islam düsünce tarihinde bir cok ilmin farkli bir perspektiften bakmasina zemin hazirlamistir. Öyle ki bu kavramlarin epistemolojik ve psikolojik acidan degerlendirilmesine, bu zaviyeden bu kavramlara anlam yüklenmesine sebep olmustur. Fikih ilminde rey ve kiyasin metodolojik önemi, kelamda nazar ve istidlalin yeri, felsefede burhan metodu denilen ve mantik kiyasi esas alan nazar ispat sekilleri, tasavvufta tefekkür ve rüyet müsahade terimlerinin sahs ve derun bir tecrübeyi yansitici anlamlari, esaslarini Kuranin bu terimlerinin anlamlarinda bulmustur. Esasen Kuranda düsünmeye cagiran sürecler, ilim elde edilmesine matftur. Teakkul, tefekkür, tedebbür, tezekkür ve tefakkuh kavramlari düsünmenin farkli formatlari ve sekilleri olmasina karsin üst cati itibariyle ilim elde edilmesine ve kendileriyle teallüm ediminin gerceklesmesine yöneliktirler. Bu manada düsünmenin ilim elde etme ve ilme götürme gibi bilissel bir islevinin oldugu ifade edilebilir. Teallüm kavrami, adi gecen Kuran süreclerin islevselligiyle meydana gelen bir edimi belirtmektedir.