Isgal 1916 ve Kurtulusta 1918 Erzurum

Erzurum, Dogu Sorunu ekseninde Anadolu üzerinde cesitli emelleri olan Rusyanin ugrak bir yeri oldu ve cesitli dönemlerde üc kez Rus isgaliyle yüzlesmek zorunda kaldi. Adi gecen sehir, bu isgallerin en yikicisi ile I. Dünya Savasinda 16 Subat 1916da karsilasti. Bu son Rus isgali, kendisinden öncekilerden iki yönüyle ayrilmaktadir Birincisi; ilk iki isgalin daha kisa süreli olmasina karsin ücüncüsünün uzun bir müddeti kapsamasi, yaklasik iki yilin üzerinde sürmüs olmasidir. Ikincisi ise son Rus isgalindeki sürec, digerlerinden farkli bir mahiyet arz etmistir. 18 Aralik 1917de imzalanan Erzincan Mütarekesinden sonra bu isgal, el degistirdi. Rus ordusunun Dogu Anadoludan cekilmesiyle ondan bosalan yeri silahli Ermeni ceteleri doldurdu. Böylece isgal, her yönüyle daha siddetli ve vahim bir durum kazanarak bir Ermeni mezalimine dönüstü. Ermeni cetelerinin bölgede yaptiklari katliamlar, tahammül sinirlarinin cok üstüne cikti. Osmanli Baskumandanligi icin artik ileri harekati baslatmaktan baska bir cikar yol kalmadi. Bu görev icin karargahi Susehrinde bulunan III. Ordu görevlendirildi.
Isgal 1916 ve Kurtulusta 1918 Erzurum adli bu calismada, Erzurumun isgale düsüsü ve kurtarilmasi konusu ele alinmistir. Bilimsel veriler ve yöntemler isiginda konunun tüm yönleriyle anlasilmasi amaclanmistir.