Türkiyeyi Laiklestiren Yasalar

3 Mart 1924, Türk tarihi icin en önemli dönüm noktalarindan biridir. Cünkü bu tarihte kabul edilen yasalar Türkiyenin laiklesmesini saglamistir. 3 Mart 1924 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde üc önemli önerge ele alinmis ve tartisilarak yasalasmistir. Bunlar sirasiyla 429 sayili Seriye ve Evkaf ile Erkan-i Harbiye-i Umumiye Vekaletlerinin kaldirilmasina dair yasa, 430 sayili Tevhid-i Tedrisat Ögretimin Birlestirilmesi-Ögretim Birligi yasasi ve 431 sayili Halifeligin kaldirilmasina ve Osmanli Hanedaninin Türkiye Cumhuriyeti topraklari disina cikarilmasina dair yasadir.
Basit anlamda laiklik din isleri ile devlet islerinin ayrilmasi seklinde tanimlaniyorsa da, bu tanim Atatürkün laiklik anlayisini tam olarak yansitmamaktadir. Atatürkün laiklik anlayisi, devleti ve onun kurumlarini, hukuku, egitimi, kültürü, orduyu, siyaseti ve uzantilarini dinsel icerikten ve denetimden kurtarmakti.
Öte yandan halifelik makaminin bulunmasi Türkiyeyi ic ve dis politikasinda iki basli olmaktan kurtaramamisti. Dolayisiyla Türkiye Cumhuriyetinin demokratik ve laik niteliginin tam anlamiyla gerceklestirilmesi, korunmasi ve gelistirilmesi acisindan halifeligin kaldirilmasi gerekiyordu. Hilafet, ümmet düsüncesi üzerine kurulmus bir kurumdur. Milliyetcilik ve Milli egemenlik düsüncesi üzerine kurulan yeni Türkiyenin bu ortacag kurumu ile bagdasmasi mümkün degildi. Hilafetin Kaldirilmasina ve Osmanli Hanedaninin Türkiye Cumhuriyeti disina cikarilmasina dair kanunla Osmanli Monarsisinin dayandigi dini kurum da ortadan kaldirilmis ve Yeni Türkiye demokratik ve laik gelisme yolunda son ve önemli bir adim daha atmistir. Halifeligin kaldirilmasi ile milletimiz daha güclü bir bicimde dünya milletleri arasindaki onurlu yerini alabilmistir. Atatürkü Halifeligin kaldirilmasi konusunda zorlayan en güclü etken, halifelik var oldukca yapmayi düsündügü laik inkilaplara imkan olamayacagi düsüncesiydi.
Görülmektedir ki, 3 Mart 1924 tarihi, Cumhuriyet tarihimizin en önemli dönüm noktalarindan biridir. Bu tarihte yasalasan üc önemli kanunun cagdas, demokratik ve özellikle laik devlet ve toplum yapisina kavusmak acisindan oynadigi rol ortadadir. Fakat ne yazik ki, bu yasalarin önemi sonraki Cumhuriyet kusaklarina yeterince anlatilamadi, ögretilemedi. Yani, 3 Mart 1924 tarihi bir anlamda unutuldu, bir anlamda da önemine uygun degerlendirilemedi. 3 Mart 1924 ruhu kavranamadi. Sikintilar da o yüzden yasanir oldu.
Türkiyeyi laiklestiren 3 Mart 1924 devrim yasalarinin kabulünün 100. Yildönümü kutlu olsun. Kisaca laiklik özgürlüktür