Bilimsel Devrim

Orta ve Bati Avrupada 18. yüzyilda yasanan aydinlanma hareketi Newton düsüncesinin uzantisidir. Newton 18. yüzyilda kütlelerin cekim yasasini kesfedince, kilisenin gökyüzünün kutsal ilahi güclere ve yeryüzünün insanlara ait olduguyla ilgili kati hiyerarsiye dayali evren anlayisini yerle bir etti. Newton gökyüzü cisimleriyle yeryüzü cisimlerinin ayni yasalara bagli oldugunu, tüm evrenin degismez ve birlestirici genel bir ilke cercevesinde isledigini gösterdi. Binlerce yil kilisenin; gök cisimlerinin boslukta nasil durduklari, Dünyanin kütlesinin agirligi nedeniyle boslukta durmasinin mümkün olamayacagi, muhakkak bir dayanaginin olduguyla ilgili yanlis düsüncelerine, kütlelerin cekim yasasiyla aciklik getirdi. Kilise tarafindan zihinleri zincirlenmis, karanlikta yolunu bulamayan insanlarin zihnindeki zincirleri kirarak aydinlanmalarini sagladi. Aydinlanan insan zihni, tarim-din toplumunun despotik feodal devletini yikarak, modern toplumun ulus-devletini kurdu. Orta ve Bati Avrupada kurulan ilk cumhuriyetler, önceden belirlenen ölcütlere göre ulus-devlet modelini uyguladilar. Bu cumhuriyetlerin ortak özelligi despotik cumhuriyetler olmalariydi. Orta ve Bati Avrupayi, özellikle de Fransiz aydinlanma hareketini model olarak alan ve 1923 yilinda kurulan Türkiye Cumhuriyeti, ulus-devlet olmanin ölcütlerini Anadoluda uygulamaya basladi. Bu ölcütler Anadolu halkinin kültürüne cok yabanci kalinca problemler ortaya cikti. Orta ve Bati Avrupanin despotik cumhuriyetleri II. Dünya Savasindan sonra hizla cok kültürlü, cok kimlikli, degisik inancli demokratik cumhuriyetlere dönüserek problemlerini cözüp zenginliklerini sürdürdüler. Kültüründe bilim ve teknoloji üretmenin cok az yer aldigi Türkiye Cumhuriyeti, kurulusunun 100. yilinda hala demokratik cumhuriyete dönüsemediginden, fakir ülkeler arasindaki yerini muhafaza ediyor. Yani Newtonun bilim derdi, Kürtleri gerdi, durumlari devam ediyor.