Yeraltindan Notlar

Bu "notlar" olsun, notlarin yazari olsun elbette hayal ürünüdürler. Ancak genel olarak toplumumuzun içinde bulundugu durum göz önünde bulundurulacak olursa, yine de bu tür notlarin yazarlari gibi karakterler gerçek hayatta olabilirler; dahasi olmak zorundadirlar. Yakin geçmisimize ait siradan bir karakteri toplumun karsisina çikararak onun daha iyi taninmasini istedim. Bu karakter, günümüz kusaginin yasayan temsilcilerinden biridir. "Yeralti" diye adlandirilan bu bölümde bu kisi kendini tanitiyor, görüslerini ortaya koyuyor; bütün bunlarin ortaya çikma nedenlerini ve bizim toplumumuzda neden ortaya çikmak zorunda olduklarini izah etmeye çalisiyor. Sonraki bölümde ise söz konusu sahsin yasamindaki kimi olaylarla ilgili gerçek notlari bulacaksiniz. (F. M. Dostoyevski)

Fyodor M. Dostoyevski
Fyodor Mihayloviç Dostoyevski, 30 Ekim 1821'de alti çocuklu bir ailenin ikinci çocugu olarak dünyaya geldi. 1838'de Reval'deki Mühendislik Akademisi'ne girdi. 1843'te akademiyi bitirip Savas Bakanligi'ndaki Mühendislik Dairesi'ne atandi. Akademi yillarinda Alman ve Fransiz edebiyatlariyla tanisti; 1830'dan sonra sayilari hizla artan dergi ve gazetelerde yazarak geçim sikintisini gidermenin yollarini aradi. Kendini edebiyata adamak için resmi görevinden istifa etti. Artik tek geçim kaynagi edebiyatti. 1846'da yayimlanan ilk romani Insanciklar'in edebiyat elestirmenlerince kesfi, Rus edebiyat tarihine damgasini vurmus bir olaydir. 1849'da devrimci bir harekete üye oldugu için tutuklandi. Tam sekiz ay tutuklu kaldi. Aralarinda Dostoyevski'nin de bulundugu yirmi bir kisinin idam karari Çar tarafindan affedildi, Dostoyevski'nin cezasi sekiz yil hapse çevrildi. Sibirya yillarinin, Dostoyevski edebiyati üzerinde büyük etkisi oldu. Yurtdisinda geçirdigi dört yilin sonunda Rusya'ya döndügünde onu dünyanin en büyük yazarlarindan biri yapacak romanlari bir biri ardina yazmaya basladi: Suç ve Ceza (1866), Budala (1869), Ecinniler (1872), Delikanli (1875) ve Karamazov Kardesler (1880). Kumar borçlari, alacaklilar, borçlarini ödemek için kaleme aldigi romanlar ve sara hastaligiyla geçen hayati 25 Ocak 1881'de sona erdi. 31 Ocak 1881'de Dostoyevski'nin cenazesini 30.000 kisi izliyordu. Bir yazarin ölümü bütün Petersburg'u sokaga dökmüstü.