Alevilik - Dini, Politik, Kültürel Kimlik

Alevilik, Anadolu dinsel kültürünün önemli bir bileseni, Türkiyede tarih boyunca var oldugu hep söylenen dinsel cesitliligin bir kaniti ama ayni zamanda son zamanlarda din, diyanet, resmi ideoloji, devlet-din iliskileri, laiklik gibi bütün tartismalarin merkezinde olan bir konu. Bir dini- mezhebi topluluk olarak tarih boyunca diger bütün dini gruplar gibi bir degisimden, bir dönüsümden gecti, geciyor. Ama bu degisimin nereden nereye dogru oldugunu anlamak cok önemli. Bunun icin bütün calismalardan yapmalari beklenen ilk tespit onun bir dini inanc mi bir kültürel veya politik grup veya kimlik mi oldugudur. Aleviligin inanc boyutu kusku götürmeyen bir sey. Ancak kirdan kente, gelenekten moderne dogru yasanan hareketliligin bu inancin üzerindeki etkileri sözgeli- mi Sünni kesimin üzerindeki etkilerden nasil bir fark olusturuyor Özellikle Türkiyenin modernlesme sürecinin sosyolojik olmak- tan ziyade siyasal faktörlerinin baskisi altinda gerceklesmis olmasi dolayisiyla din Türkiyede her zaman siyasal bir konu da olmustur. Dinin siyasallasmasi, siyasetin dine olan ilgisi dolayisiyla, siyasallasmaya karsi sergilenen siyasal tepkiler dolayisiyla sasirtici olmamali. Aleviligin özellikle Cumhuriyet döneminde yasanan hizli kentlesme karsisinda Sünnilige nazaran cok daha derin bir dönüsüm gecirmis oldugu bu calismanin sinamaya calistigi tezlerden. Alevilerle yüz yüze görüsmelerle yürütülen bir saha calismasinin sonuclarini sunan kitap Aleviligin inanc boyutuyla birlikte bugün politik bir kimlik olarak daha fazla temayüz ettigini tespit ediyor. Böylece kitap, Alevilige haricten gazel okuyarak tanimlayan bir calisma olmaktan uzak olarak anlamaci sosyoloji gelenegine uygun olarak Aleviligi Alevilerden dinlemeye ve anlamaya yöne- lik literatüre önemli bir katki sunuyor.