Din Üzerine Üc Deneme

Ingiliz filozof John Stuart Mill hic okula gitmemis, kücük yastan itibaren dönemin önde gelen bir filozofu, hukukcu ve reformcusu Jeremy Benthamdan evde egitim almistir. Hayati boyunca öyle ya da böyle din ile toplum iliskisi üzerine kafa yoran Mill, bir Tanrinin veya tanrilarin varligi veya yoklugu meselesinin ikincil öneme sahip oldugunu düsünür. Kant gibi Mill de bu meseleyi bir varsayim veya tahmin olarak görür ve kesin bir ispata elverisli bir mesele olmadigini düsünür.
Millin ölümünün ardindan üvey kizi Helen Taylor tarafindan yayimlanan Din Üzerine Üc Deneme, adindan da anlasilacagi gibi, din üzerine üc denemeden olusur Doga, Dinin Faydasi ve Tanricilik. Helen Taylor, esere yazdigi Takdim yazisinda, denemelerin konulari itibariyle birbiriyle ilgili oldugunu, ama icerik acisindan birbirlerinin devami olmadigini söyler. Millin, hayatinin son evresinde, yaklasik yirmi yila yayilan bir sürecte kaleme aldigi bu denemeler, siyaset ve ahlak felsefesinde ifade ve düsünce özgürlügünü esas almis bir filozofun din konusuna bakisini aydinlatmaktadir.