Endülüs Tefsir Geleneginde Elestiri - Bahrul-Muht Örnegi

Gecmisi insanin varolusundan daha kadim olan ve eser, yapit ya da insanin olumlu ve olumsuz yönlerinin ortaya konulmasi seklinde tanimlanan elestiri hayatin her alaninda yer almaktadir. Kuran yorumunda ilk örneklerine sahabe döneminden itibaren rastlanilan elestirinin, mezheplerin tesekkül etmeye basladigi hicri II. asirdan itibaren siklikla yapilmaya baslandigi ve hemen her tefsirde yer buldugu görülmektedir. Kuran yorumunda Sünni bakis acisinin önemli temsilcilerinden olan ve tefsirde elestiri gelenegi acisindan önemli bir konuma sahip Ibnül-Müneyyir gibi hocalardan egitim almis olan Eb Hayyan el-Endels de tefsirinde elestiriye siklikla yer veren müfessirlerden birisidir. Ibn Abbas gibi müfessirleri bile elestiren Eb Hayyan sahabe döneminden itibaren basta Zemahser olmak üzere cok sayida müfessiri cesitli gerekcelerle elestirmektedir. Elinizdeki bu calismada Eb Hayyanin Bahrul-Muht tefsirinde sahabe döneminden itibaren cesitli müfessirlere yönelik elestirileri kronolojik olarak ele alinmis ve bu elestirilere yönelik cesitli alimlerin degerlendirmelerine yer verilmistir.