Dört Akli Yolculukta Askin Hikmet 5

Molla Sadra, klasik dönem Islam felsefesi geleneginin en kapsamli örneklerinden birini sundugu Esfar adli eserinin dördüncü ve besinci ciltlerini tabiat bahislerine ayirmistir. Dördüncü ciltte arazlarin durumlarini ayrintili bir sekilde, cevherlerin durumlarini ise genel hatlariyla inceledikten sonra elinizdeki besinci ciltte cisman cevherlerin hükümlerini ayrintili bir sekilde ele almistir. Molla Sadra icin elinizdeki cildin temel gayesi, cisimlerin hakikatinin nasil gerceklestigini ve cisimleri olusturan temel bilesenlerin yani cisimleri olusturan kurucu unsurlarin ne oldugunun tespit edilmesi olmustur. Bu ciltte öncelikle kelamcilarin cevher-i ferd görüsü cok sayida delille iptal edilmis, daha sonra buna binaen heyla ve sretin iki ayri cevher olarak varligi, bu ikisinin birlesimiyle ise cismin ücüncü bir cevher olarak varligi ispatlanmistir. Sonrasinda ise heyla ve sret arasindaki iliskinin hakikati ve keyfiyeti üzerinde durulmus ve cisman alemin isleyisinin metafiziksel temelleri analiz edilmistir. Molla Sadra, önceki ciltlerde oldugu gibi bu ciltte de konuyla alakali klasik dönemdeki cesitli felsef ekollerin temel tartismalarini ve argümanlarini sistematik bir sekilde sunmakla kalmamis, konulari kendi felsefesi cercevesinde daha sistematik bir hale getirerek kendi analizlerini de doyurucu bir sekilde esere eklemeyi basarmistir.