Nihayetin Baslangici

Hocasi Cüveynnin derin bir denizdir dedigi Imam Gazzalnin 1158-1111 Ihyau Ulmmid dnden sonra kaleme aldigi ve Ihyaya baslamadan önce okuyup icindekilerle amel etmeyi tavsiye etttigi eseri Bidayetül-Hidaye ilk Türkce tercümesiyle okurlarimizla bulusuyor. Eseri dilimize Esbabul-inaye f Tercemeti Bidayetin-Nihaye adiyla kazandiran Eyüp Sabri Pasa 183233-1890 daha cok Miratül-Haremeyn isimli büyük eseriyle bilinmektedir. Osmanli bahriye pasasi, egitimci, tarihci Eyüp Sabri Pasanin tercümesi 1888 tarihini tasimaktadir.
Imam Gazzal, ilmin asil maksadinin sahibini hidayete erdirmek oldugunu ifade ettigi eserinde Ben bu risalede hidayetin bidayetini haber verecegim. der ve elde edilmesi takva ve ihlas ile mümkün olan hidayet yolunu gösterir. Yani Allaha itaat ederek azabindan sakinmak, ceza almayi hakli kilan davranislardan nefsi korumak; ibadet ve iyilikleri riyadan ve cikar kaygilarindan arindirip sadece Allah icin yapmak. Eserine Ey ilim tahsiline heveskar olan talib diyerek baslayan Gazzalye kulak verecek olursak
Ey talib Ekmedigin seyi bicmeye yeltenme. Vücdundaki azalarin ortaya koydugu davranislar, kalbin sifat ve eserlerinden zahir olur. Cevahirini muhafaza etmek ister isen kalbini temizleyip arindirmalisin ki kalbin temizligi batininin takvasidir. Kalb bir et parcasidir. Eger bu et parcasi salih olur ise cesedin kamilen salih olur, öyle ise kalbinin islahiyla mesgl ol ki cevarihin salih olsun... Ey Talib Kisi kisiye kiyas olunur. Yani bir insanin hali arkadasinin haliyle anlasilir. Bir sey baska bir seye kiyas ve tesbih edilir. Bir kalb baska bir kalb ile karsi karsiya geldigi zaman o kalb icin isaret ve kilavuz vardir... Ey Talib Halk üc türlüdür. Bir türlüsü kendisine muhtac oldugun gida gibidir. Bir türlüsü bazen lazim olan deva gibidir. Bir türlüsü de hic bir vakit arzu olunmayan hastalik gibidir...