Tarihsel Bilinc

Insanin gecmisiyle kurdugu iliski, gecmisini hatirlamasi ve gecmisinin farkina varmasi, derin tefekkürlerin nihayetinde gerceklesti. Bati medeniyetindeki en önemli gelismelerden biri de iste bu tarih bilincinin gelismesidir. Bilincli ya da bilincsiz olmasi fark etmez; tarih, insan tecrübenin her asamasinda yer alan bir düsünce bicimidir artik; insan hareketinin her alani tarihle tanimlanabilir, tarih acidan incelenebilir, anlasilabilir.
John Lukacs, hatirlanan gecmisin anlaminin, tarihin gelisiminin, tarihe yönelik bugün artan ilginin izleklerini olusturdugu bu cigir acan incelemesinde, Tarihcinin görevi nedir sorusunun cevabini ariyor. Bunu yaparken yaklasik üc yüzyil önce ortaya cikisindan bu yana tarih bilincinin izini sürüyor. Bu sebeple okur, Tarihsel Bilincte gercek, hakikat, kurgu, kurgu disi ile tarihin iliskisinin tarihcinin meslegini derinden etkileyen unsurlar oldugundan emin olurken tarih disiplininin gectigi yollari ve tarih kavraminin tüm inceliklerini görme firsati buluyor.
Adaletin yoklugundan ziyade gercek disiligin olaganüstü seviyede yaygin olmasi yüzünden tehdit edildigimiz bu cagin sonuna dogru hakikat, adaletten daha derin bir insani ihtiyaca cevap verir. Ancak tarihci, her insan gibi, kendi sinirlarinin farkinda olmalidir. Hakikat ona verilmemistir. Onun kisisel görevi, bir kez daha altini ciziyorum, gercek disiligi azaltmak ve -sonuc olarak ve ayni zamanda- hakikatin pesinden gitmektir.