Marco Polo - Dünyanin Resmedilisi

Süphesiz Marco Polo uzun zamandan beri Avrupali gezginlerin öncüsü ve en seckini olarak kabul edilmistir. Bilinmeyen bölgelere yaptigi seyahatlerle, ayni zamanda topladigi yeni ve önemli bilgilerle diger tüm seyyahlari geride birakmis; yüksek rakimli bölgeler ve yabancilarin o zamandan beri kati bir sekilde dislandigi Cinin ic bölgeleri dahil bir uctan digerine Asyayi kat etmistir. Ritter söyle diyor Marco Polo Orta Cagin Herodotu olarak adlandirilmis ve bu unvani hak etmistir. Asyanin kasifi olarak nitelendirilecek birisi varsa bu unvani ondan daha fazla hak edecek birisi yoktur. Cin saraylari ve imparatorluguna dair anlatimlar ile en güclü Asya hanedanlarinin hakimiyeti altindaki komsu ülkelerin tasvirleri baska hicbir kayitta gösterilmeyen büyük bir tarihsel resmi ortaya koyar. Kitanin güney kiyilarini takip ettigi geri dönüs macerasi bile merakli ve yeni gözlemlerle doludur. Süphelerin ilk olarak onun ifadelerinin dogruluguna yönelik olarak ortaya ciktigi iyi bilinir, ancak günümüzde bu süphelerin onun kesiflerinin döneminin bilgisini astigi gerceginden kaynaklandigi ortaya cikmistir. Zamanla o uzak bölgeler bilinir hale geldikce, onun anlattiklarinin gercek oldugu onaylanmis oldu ve günümüzün seckin gezginleri onun dogrulugunu güclü bir sekilde tasdik ettiler.
Böylece anlatisinin degeri kabul edilmistir. Genel itibariyle Ingiliz halkinin okuyabilecegi hicbir baskisinin olmamasi sasirtici görünebilir. Sadece derlemelerde ve Bay Marsdenin sikici ama ilginc eserinde yer alir. Bu eksikligi gidermek amaciyla elinizdeki kitap hazirlandi.
Bu kitabin hazirlik arastirmasi sirasinda, kisa bir süre icinde kitabin salt bir yeniden baskisindan cok daha fazlasi oldugu ortaya cikti ve Bay Marsden veya daha önce yasamis Ingiliz editörlerce bilinmeyen önemli materyallere erisim saglandi. Fransiz Cografya Dernegi tarafindan yakin zamanda düzenlenen iki versiyon ve Kont Baldelli Boninin ilk Italyan versiyonlari süphesiz daha önce yayinlanmis olanlarin tümünden daha genis dagarcikli ve orijinaldi. Ortaya cikan bu kitaplar Bay Marsdeni utandiran ve Marko Polonun otoritesini sarsan cesitli acmazlarin sadece daha sonraki kopyalarin yanlis bilgiler icermesinden kaynaklandigini kanitlamaktadir. Ayrica önemli sayida ek bölüm ve pasaj icerirler. Ingiliz Müzesindeki ilk baskilar ve akredite el yazmalari ile dikkatlice birlestirilerek, simdiye kadar Ingilizce olarak yayinlananlardan daha safduru ve daha eksiksiz bir metin ortaya cikartilmasi umulmaktadir.Okuyucunun yazarin rotasini ve anlatisinin kapsamini tatmin edici bir sekilde takip etmesini saglamak icin genis icerikli Notlar ve Resimler bölümü kitaba eklenmistir. Zaman icerisinde bu bölgelerin isimleri ve yönlerinde önemli degisiklikler meydana geldi ya da bazi yerlerin isimleri tam belli degildi. Gercekte ugranilan ülkeleri tespit etmek ve bu ülkelerle ilgili yapilan tanimlarin dogrulugunu kanitlamak icin cok fazla arastirma yapilmasi gerekliydi. Kitabin editörü, Marsden ve Boni tarafindan bu amacla toplanan genis materyallere olan yükümlülügünü cani gönülden kabul eder. Bununla birlikte, bircok durumda, editör bu bilge yazarlari düzeltmek veya aciklamak icin orijinal kaynaklara atifta bulunmayi gerekli bulmustur. Seckin gezginler olan Humboldt, Bumes, Wood, Wellsted ve digerlerinin anlattiklari yayinlandiklarindan itibaren metni aciklamak ve orijinalligini dogrulamak icin yeni vasitalar sagladi. Bay Marsdenin bilgi sahibi olmadigi Fransiz Dernegi tarafindan kisa süre önce basilan bölüm dizisi onun kitabinin aciklamalar kisminda yer alamadi, ama bu kitabin editörü, Haithon, De Guignes, Malcolm, Price ve diger tarihcilerle yapilan bir derleme ile en iyi Dogu otoriteleriyle uyustugunu kanitladigini umuyor.
Polonun seyahatlerinden önce pek cok elci sonralari Orta Asyada hüküm süren Mogol irkinin hükümdarlarina gönderildi. Onlarin anlatilari gezginimizin tasvirlerini gösterdiginden, Fransiz Toplulugu tarafindan daha yeni düzenlenen versiyonlarindan ve M. DAvezacin bilge yorumundan elde edilen pek cok destekleyici öge eklenmistir. Marconun metni ve notlari ile baglantili olarak yapilan bu giris bölümünün, Doguda hüküm süren en güclü hanedan olan Cengiz Han hanedaninin tam bir tarihsel görünümünü icerdigi görülecektir.
Üzerlerinde yapilan inceleme neticesinde mevcut metnin olusturuldugu cesitli el yazmalari ve ilk baskilarin bir listesi de mevcuttur. Bu inceleme islemi incelenen eserlerin sayilarinin fazla olmasi ve cesitlilikleri nedeniyle hicte kolay olmayan bir sürecti. Baska bir liste de maceraperest anlatimizin özgünlügünün üzerine oturdugu gerekceleri sergilemektedir ve bazi zorluklari kaldirilmaktan ziyade ek kanitlarin saglanmis olmasi umulmaktadir. Hem ilk elcilerin hem de Marco Polonun yollarini göstermek amaciyla Orta Asya Haritasi bu calisma icin uygun bir ölcekte cizilmistir ve belli belirsiz unsurlarin dogru hale getirilmesi icin büyük özen gösterilmistir. Okuyucunun bu genis araciligiyla seyyahi takip etmesini saglamak icin Cinin bir haritasi da calismaya eklendi.