Osmanli Seyhülislamlarinin Teracim-i Ahvali

Osmanlinin son döneminde yetisip kültür hayatimiza damga vurmus iki mühim zat tarafindan hazirlanan Osmanli Seyhülislamlarinin Teracim-i Ahvali ismiyle Mesihat tarafindan 1334te 1916 nesredilen Ilmiyye Salnamesinin ikinci kisminda bulunan bu calisma, sondan besi haric 124 seyhülislamin terceme-i halini ihtiva etmektedir.
Ilk 108ini Ahmed Refik Beyin, sonraki 16 tanesini de Ali Emr Efendinin kaleme aldigi biyografiler genel itibariyla ansiklopedi tarziyla hazirlandigi icin seyhülislamlarin soyu, dogum yeri ve tarihi, tahsili, vazifeleri, memuriyet ve azil tarihleri, varsa eserlerinin isimleri, vefat yerleri ve tarihleri, mezar yerleri ve hayratlari hakkinda bilgiler yaninda cok nadir de olsa yer yer menkibelerine de yer verilmektedir. Bu calismayi asil önemli kilan husus ise bugün nerede olduklari bilinmeyen, 124 seyhülislamdan 109 tanesinin el yazilari ve imzalariyla birlikte Fetvahane-i lden, Yildiz Kütüphanesinden ve özel sahis kütüphanelerinden alinan bazen bir bazen da birden cok fetvayi ihtiva etmesidir ki bu fetvalar toplamda 251 tanedir.
Son olarak bu calismamiz, Osmanli Devletinde mesihat makaminda bulunan seyhülislamlar hakkinda kisa, öz ve topluca bilgiler sunmakla beraber fetvalarindan da örnekler barindirarak hem zamaninda hem de günümüzde alaninda bir ilk olma özelligini tasimaktadir.