Ilkelligin Ihtisami

Aydinlanma dönemiyle baslayan modernite düsüncesi, toplumsal hayati radikal bir dönüsüme ugratarak felsefeden siyasete, sosyolojiden edebiyata kadar bircok alanda tartisilmistir. Insanin doga, gelenek ve dogmatik düsünceden özgürlesmesini savunan modernite düsüncesi; akilciligi, bilimi, teknolojiyi ve ilerlemeyi yüceltmistir. Ancak zamanla Bati düsüncesinde modern yasamin mutluluk getirdigi iddiasina yönelik elestiriler gelismis ve modernlesmeye karsi yeni bir bilinc sekli ortaya cikmistir. 19. yüzyildan itibaren yasanan siyasal, toplumsal ve kültürel olaylar bu elestirilerin gelismesinde etkili olmustur. Modern hayati sekillendiren üretim ve tüketim iliskileri ile modern yasamin hiz ve yogunlugunun insani esaret altina aldigi görüsünden ilham alan bu elestiriler sayesinde bireylerin özgürlügünü korumayi amaclayan yeni bir bilinc ortaya cikmistir. Bu bilinc, sanati özellikle edebiyati modern hayatin olumsuzluklarina karsi bir siginak olarak görmüs ve modernist sanat hareketlerinin ortaya cikmasina yol acmistir. Bu sanat hareketleri icinde yer alan modernist siir anlayisinin Türk siirinde en önemli temsilcileri Ikinci Yeni sairleri olmustur. Özellikle Turgut Uyar, moderniteyi elestiren eserleriyle bu akimin önde gelen sairlerinden biri haline gelmistir. Uyar, siirlerinde kullandigi güclü imgelerle modern hayati ve modern düsünceyi elestirirken, ilkel ve dogal hayati savunmustur. Bu calismada, modernite, modernlesme ve modernizm kavramlari genis bir cercevede ele alinmis sonrasinda da Turgut Uyarin modernlik ve moderniteye yönelik elestirilerini yansitan siirleri, belirlenen izlekler cercevesinde tahlil edilmistir.