Osmanlinin Son Döneminde Marasta Ermeni Siyasi Faaliyetleri

Marasta asirlardan beri Ermenilerle Türkler komsu olarak yasiyorlardi. Ermeniler, Ermeniceyi bilmediklerinden Türkce konusuyorlardi. Bu nedenle Marasta Türklerle Ermenileri ayirmak mümkün degildi. Cünkü Ermeniler Türklere, Türklerde Ermenilere vekalet verebiliyorlardi. Osmanlinin zayiflamasiyla ve dis güclerinde desteklemesi özellikle bu dönemde yönetimin basarisiz olmasi, diger yerlerde oldugu gibi Marasta da Ermenilerin isyan etmesine sebep oldu. Bu eserde Marasta Ermenilerin 1842-1920 tarihleri arasinda cikarmis olduklari isyanlarin sebep ve sonuclari anlatildi. Ayrica isyana katilanlarin Ingiltere, Fransa, Amerika ve Rusya ile iliskileri aciklandi. O tarihlerde Marasin nüfusunun yüzde otuzu Ermeniydi. Bunlarin cogunlugu Zeytun Süleymanli bölgesinde oturuyordu. Buradaki isyancilari, PKKda oldugu gibi bütün Avrupa ülkeleri ve Amerika destekledi. Yabanci güclerin istismarina ugrayan Ermeniler, bagimsiz bir Ermenistan kurulmasi hayaliyle avutuldu. Osmanli Döneminde sehrin; ekonomik, sosyal ve idari yapisi Osmanli vatandasi olan Ermenilerin elindeydi. Adeta bu yerler disaridan bir Ermeni sehri gibi görünüyordu. Nisan 1915 tarihinden cikarilan zorunlu iskandan itibaren Maras, bir Türk sehri haline geldi. Arsiv belgelerine dayanilarak hazirlanan bu eser de, birincil kaynaklara dayali yorumsuz ve objektif bilgiler verildi. Maras örneginde oldugu gibi Osmanli topraklarindaki Ermenilerin kimler tarafindan nasil desteklendigi ayirtili bir sekilde arastirildi. Ayrica Türk Ermeni iliskileri hakkinda akademik bilgiler verildi. Okudugunuz bu eserle, 19 ve 20 Yüzyilda Marasin basindan gecen olaylar kronolojik olarak anlatildi ve elde edilen bulgularla sehrin Yakin Cag tarihi hakkinda bilgiler sunuldu. Bu eser, okuyucular, arastirmacilar, tarihciler ve sehir arastirmacilari icin faydali olacaktir.